Υπολογισμός ΑΕΠ
Το εθνικό προϊόν ταυτίζεται με το εθνικό εισόδημα (αν αφαιρεθούν οι καθαροί έμμεσοι φόροι) και προκύπτει από το άθροισμα των επιμέρους αμοιβών των συντελεστών παραγωγής για τη συμμετοχή τους στην παραγωγική διαδικασία.
Το ΑΕΠ υπολογίζεται με τρεις εναλλακτικούς τρόπους όπως οι λογαριασμοί εθνικού εισοδήματος:
- Μέθοδος δαπάνης, όπου το ΑΕΠ υπολογίζεται αθροίζοντας τις αξίες όλων των νεοπαραχθέντων τελικών αγαθών και υπηρεσιών κατά τη διάρκεια του έτους. Το άθροισμα αυτό ονομάζεται Εθνικό Προϊόν.
- Εισοδηματική μέθοδος, όπου το ΑΕΠ υπολογίζεται αθροίζοντας τις αμοιβές (εισοδήματα) των συντελεστών που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή του προϊόντος. Το άθροισμα αυτό ονομάζεται Εθνικό Εισόδημα.
- Μέθοδος παραγωγής, όπου αθροίζονται οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του έτους για την απόκτηση όλων των νεοπαραχθέντων τελικών αγαθών και υπηρεσιών. Το άθροισμα αυτό ονομάζεται Εθνική Δαπάνη.
Παράδειγμα:Διαφέρει από το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν γιατί συμπεριλαμβάνει και το εισόδημα που απέκτησαν οι κάτοικοι μιας χώρας στο εξωτερικό.
Η αξία των τηλεοράσεων που κατασκευάζονται από μια αμερικανική εταιρία στη Γερμανία, όπως μετριέται από την αμοιβή που εισπράττει από την κυβέρνηση της Γερμανίας, υπολογίζεται στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της Γερμανίας, όχι όμως στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν.
Ομοίως, το μέρος της αξίας των τηλεοράσεων που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ, από εταιρία γερμανικών συμφερόντων, υπολογίζεται στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της Γερμανίας και το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν των ΗΠΑ, όχι όμως στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν των ΗΠΑ.
Μη μετρήσιμα αγαθά / υπηρεσίες
1) Υπάρχουν αγαθά και υπηρεσίες που παράγονται στην οικονομία, αλλά επειδή δεν εμφανίζονται στην αγορά και δεν γίνονται αντικείμενα αγοραπωλησίας είναι δύσκολο να εκτιμηθεί και να υπολογιστεί η αξία τους στο εθνικό ή εγχώριο εισόδημα.
Παράδειγμα:2) Αγαθά και υπηρεσίες για τα οποία παρατηρούνται διπλοί υπολογισμοί, λάθη και παραλήψεις.
- Υπηρεσίες νοικοκυριών: (βάψιμο σπιτιού, επιδιορθώσεις, υπηρεσίες νοικοκυράς).
- Ιδιοκατανάλωση: (τα αγαθά που παράγονται και καταναλώνονται από τους ίδιους).
- Τεκμαρτά ενοίκια: (ιδιοκατοίκηση).
- Οι αμοιβές των εργαζομένων σε είδος αντί σε χρήμα (δεν δηλώνονται).
Παράδειγμα:3) Τεχνικές δυσκολίες.
- Δυσκολίες διάκρισης των αγαθών σε τελικά και ενδιάμεσα (διπλός υπολογισμός).
- Η αποφυγή δήλωσης του πραγματικού εισοδήματος στις εισοδηματικές αρχές, φοροδιαφυγή (παράληψη).
- Δήλωση αγαθών που δεν προέρχονται από την τρέχουσα παραγωγική δραστηριότητα (κληρονομιές, δωρεές) (λάθος).
- Η καταχώρηση των εταιρικών κερδών πριν και μετά την κατανομή τους (διπλός υπολογισμός).
- Η αποφυγή δήλωσης επαγγέλματος από δεύτερη εργασία (παράληψη)
Δυσκολίες κατά τον υπολογισμό των αποσβέσεων όπως π.χ. αεροδρόμια, λιμάνια, υδατοφράκτες, δρόμοι, κλπ γιατί είναι δύσκολο να υπολογιστεί η διάρκεια ζωής τους.
