Παράδειγμα:Η μεγάλη μεταβλητότητα των συναλλαγματικών ισοτιμιών επηρεάζει τις εθνικές οικονομίες γιατί οι αυξομειώσεις των τιμών ενός νομίσματος διαμορφώνουν την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους και τελικά την οικονομική δραστηριότητα.
Μία ισοτιμία €/$ 0,50 σημαίνει ότι χρειάζεται 1$ για να αγοραστεί 0,5€.
Πιο αναλυτικά, η ανατίμηση ενός νομίσματος αποδυναμώνει τις εξαγωγές και την παραγωγή γιατί μειώνεται η διεθνής ανταγωνιστικότητα της συγκεκριμένης χώρας, ενώ η υποτίμηση ενισχύει τον πληθωρισμό (εισαγόμενο) αφού οι εισαγωγές γίνονται ακριβότερες και οι εξαγωγές φθηνότερες.
Η συναλλαγματική ισοτιμία διαφέρει από την ονομαστική ισοτιμία.
Τρόποι υπολογισμού συναλλαγματικής ισοτιμίας
Άμεση αναφορά (direct quotation)
Ένας τρόπος αναφοράς μίας συναλλαγματικής ισοτιμίας είναι η άμεση αναφοράς όπου η συναλλαγματική ισοτιμία αναφέρεται ως η τιμή του εγχώριου νομίσματος για μία δεδομένη ποσότητα του ξένου νομίσματος.
Εάν οριστεί ως HC το εγχώριο νόμισμα (home currency) και ως FC το ξένο νόμισμα (foreign currency), η ισοτιμία HC/FC = Ν σημαίνει ότι μία μονάδα ξένου νομίσματος κοστίζει Ν μονάδες εγχώριου νομίσματος.
Παράδειγμα:Αυτός είναι και ο πιο συνηθισμένος τρόπος που χρησιμοποιούν οι τράπεζες για συναλλαγές με μη τραπεζικούς πελάτες.
Στην εποχή πριν το ευρώ, στην Γαλλία το γερμανικό μάρκο (DM) αναφερόταν σε γαλλικά φράγκα (FRF): FRF/DM = 4 (δηλαδή 1 μάρκο ισούται με 4 φράγκα), ενώ στη Γερμανία το γαλλικό φράγκο αναφερόταν σε γερμανικά μάρκα: DM/FRF = 0,25 (δηλαδή 1 φράγκο ισούται με 0,25 μάρκα).
Έμμεση αναφορά (indirect quotation)
Ένας άλλος τρόπος αναφοράς είναι ο έμμεσος, όπου η ισοτιμία αναφέρεται ως η τιμή του ξένου νομίσματος για μία δεδομένη ποσότητα του εγχώριου νομίσματος. Σε αυτήν την περίπτωση, η ισοτιμία FC/HC = Ν σημαίνει ότι μία μονάδα εγχώριου νομίσματος κοστίζει Ν μονάδες ξένου νομίσματος.
Ο τρόπος αυτός αναφοράς συναλλαγματικών ισοτιμιών χρησιμοποιείται στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Παράδειγμα:Αμερικάνικοι και Ευρωπαϊκοί όροι
Στο Ηνωμένο Βασίλειο η τιμή του δολαρίου εκφράζεται ως: USD/BP = 1,65, δηλαδή 1 αγγλική λίρα ισούται με 1,65$.
Επίσης οι ισοτιμίες ενδέχεται να αναφέρονται είτε σε
- αμερικάνικους όρους (american terms), όπου εκφράζει μία μονάδα του ενός νομίσματος σε δολάρια Η.Π.Α., είτε σε
- ευρωπαϊκούς (european terms), όπου εκφράζει μία μονάδα δολαρίου Η.Π.Α. σε ένα άλλο νόμισμα.
Ισοτιμίες αγοράς - πώλησης (bid - ask rates)
Οι τράπεζες που διαπραγματεύονται νομίσματα συνήθως βγάζουν το κέρδος τους από την διαφορά (spread) μεταξύ τιμής αγοράς και τιμής πώλησης ενός νομίσματος.
Μία τράπεζα θα ανακοινώσει πάντα και τις δυο τιμές, δηλαδή την τιμή στην οποία είναι διατεθειμένη να αγοράσει ένα νόμισμα και την τιμή στην οποία είναι διατεθειμένη να πωλήσει ένα νόμισμα.
Πρώτη δίνεται πάντα η τιμή στην οποία η τράπεζα είναι διατεθειμένη να αγοράσει ένα νόμισμα (bid rate/price) και δεύτερη η τιμή στην οποία η τράπεζα είναι διατεθειμένη να πουλήσει ένα νόμισμα (ask/offer rate).
Παράδειγμα:Υπάρχει δυνατότητα να γίνουν αγοραπωλησίες νομισμάτων σε μελλοντικό χρόνο μέσω των προθεσμιακών ισοτιμιών.
Μία τράπεζα δίνει τιμή για το ευρώ: $1,2030-1,2037.
Αυτό σημαίνει ότι είναι διατεθειμένη να αγοράσει € στην τιμή 1€=1,2030$ και να πουλήσει 1€ στην τιμή 1€= 1,2037$
Διαφορά (spread)
Σε γενικές γραμμές το κέρδος της τράπεζας, δηλαδή η προμήθεια της, για κάθε συναλλαγή σε συνάλλαγμα θα εξαρτάται από την διαφορά μεταξύ των δύο αυτών τιμών, δηλαδή:
spread = τιμή αγοράς - τιμή πώλησης
Η διαφορά αντανακλά το βάθος και την ρευστότητα της αγοράς του συγκεκριμένου νομίσματος (π.χ. όσο μικρότεροι οι όγκοι συναλλαγών σε ένα νόμισμα τόσο μεγαλύτερα τα spreads) αλλά και την αβεβαιότητα σχετικά με το νόμισμα, καθώς και τα διαθέσιμα της τράπεζας.
Παράδειγμα:Συνήθως το spread αναφέρεται σε ποσοστιαία βάση και υπολογίζεται ως εξής:
Τα spreads θα αυξάνουν σε περιόδους διακοπών, αργιών, κατά το άνοιγμα/κλείσιμο της αγοράς, κ.λ.π.
Ας σημειωθεί ότι οι τιμές του συναλλάγματος που γράφονται στις εφημερίδες δεν είναι οι τιμές που θα πληρώσει ένας ιδιώτης ή μία επιχείρηση σε μία τοπική τράπεζα, αλλά οι τιμές στις οποίες συναλλάσσονται στην διατραπεζική αγορά.
Σταυρωτές ισοτιμίες
Επειδή συνήθως τα περισσότερα νομίσματα στην διατραπεζική αγορά είναι εκφρασμένα έναντι του δολαρίου (USD) ή του ευρώ (€), συχνά ενδέχεται να χρειαστεί να υπολογιστούν οι σταυρωτές ισοτιμίες (cross rates) για διάφορα νομίσματα.
Παράδειγμα:Τέλος, τυχόν διαφορές στην συναλλαγματική ισοτιμία νομισμάτων μεταξύ διαφορετικών αγορών χρησιμοποιούνται από τους traders για την πραγματοποίηση ακίνδυνου κέρδους.
Εάν η κορόνα Δανίας (DKr) πωλείται για €7,4491 και η τιμή αγοράς της κορόνας Νορβηγίας (NKr) είναι €7,7493 τότε η ισοτιμία DKr/NKr θα είναι 0,9612 (7,4491 / 7,7492).
