Ονομάζεται αφανές γιατί δεν καταβάλλεται αντίτιμο για τις υπηρεσίες τους, λόγω του ότι ανήκουν στην επιχείρηση, ενώ στο κόστος αυτό συμπεριλαμβάνεται και το φυσιολογικό κέρδος.
Παράδειγμα:Ο λόγος για να συμπεριληφθεί στο κόστος ενός προϊόντος και το αφανές κόστος είναι ότι αν οι ιδιόκτητοι παραγωγικοί συντελεστές δεν είχαν διατεθεί για την παραγωγή του, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για άλλη παραγωγική δραστηριότητα, δημιουργώντας έτσι έσοδο για την επιχείρηση και τους ιδιοκτήτες της.
Στο αφανές κόστος περιλαμβάνονται οι τεκμαρτοί τόκοι για τα ίδια κεφάλαια της επιχείρησης, η τεκμαρτή αμοιβή για την προσωπική εργασία του επιχειρηματία, τα τεκμαρτά ενοίκια για ιδιόχρηση ακινήτων που ανήκουν στην επιχείρηση κ.ο.κ.
Παράδειγμα:Αυτό ακριβώς το έσοδο που θυσιάζει η επιχείρηση χρησιμοποιώντας τους δικούς της συντελεστές για την παραγωγή και τη διάθεση συγκεκριμένου προϊόντος αποτελεί το αφανές κόστος του προϊόντος.
Αν η επιχείρηση κάνει χρήση ενοικιασμένων κτηρίων, τα ενοίκια που πληρώνει περιλαμβάνονται στο εμφανές κόστος. Αν κάνει ιδιόχρηση ιδιόκτητων κτηρίων, δεν πληρώνει ενοίκια στον εαυτό της και δεν περιλαμβάνεται σχετική δαπάνη στο εμφανές ή λογιστικό κόστος. Τα κτήρια όμως αυτά θα μπορούσε η επιχείρηση να τα είχε εκμισθώσει σε άλλους και να εισέπραττε ενοίκια. Το τεκμαρτό ισόποσο των ενοικίων αποτελεί μέρος του αφανούς κόστους.
Το σύνολο του εμφανούς και του αφανούς κόστους (περιλαμβανομένου του φυσιολογικού κέρδους) αποτελεί το οικονομικό κόστος που είναι ουσιαστικά το κόστος ευκαιρίας της επιχείρησης για την παραγωγή του προϊόντος.
